Çezar Kurti
LEARN ALBANIAN
MËSIMI I TRIDHJETENËNTË - LESSON 39
In these last two lessons, excerpts from Albanian literature will be used to test your comprehension of the Albanian language and your ability to translate the text using a dictionary.
I. ÇFARË KA QENË SHQIPËRIA? WHAT HAS ALBANIA BEEN
A. The following excerpts are from "Albania: What it Was, What it Is, and What Will it Be?" written by Sami Frasheri , one of the most prominent representatives of the Albanian Renaissance.
"Shqipëri i thonë gjithë atij vendi, ku rrojnë shqiptarët. Shqiptarët janë më i vjetri i kombeve të Evropës. Duket që këta erdhën më parë se të gjithë prej mesit të Azisë në Evropë; dhe këta prunë në këtë vend ditjen e të bërit shtëpi me mur si edhe diturinë e të lëruarit, të mbjellit e të korrurit; se ata njerëz, që gjendeshin para tyre në Evropë, ishin të egjër e rronin nëpër pyje e nëpër shpella, duke u ushqyer me pemë të egëra e me mish gjahu.
Prandaj prindërit tanë të vjetër u quajtën Arbën , fjalë të cilën ne, toskët, sipas zakonit tonë që bëjmë n në r, e kthyem në Arbër, sikundër e përdorim edhe sot. Domethënë ky komb kaq i vjetër quhesh që atëherë Arbën ose Arban , domethënë ata që punojnë arën, që korrin e mbjellin. Këtë fjalë romakët e kanë kthyer në Alban duke e quajtur edhe vendin e tyre Albania, sikundër i thonë edhe sot evropianët. Grekët e pastajmë na thanë Arvanit, duke kthyer prapë i- në në r , dhe nga kjo fjalë e grekërve turqit kanë bërë fjalën Arnaut, sikundër na quajnë edhe sot... edhe kombi i tërë ka marrë emrin shqiptar e vendi ynë Shqipëri, fjalë të bëra prej shqipes, zogut të bekuar të Hyjit, që i faleshin prindërit tanë të vjetër dhe fytyrën e të cilit e kishim në flamur. Por kjo fjalë duket të mos jetë shumë e vjetër e të mos ketë qenë që në kryet e përgjithshme, se vëllezërit tanë, që rrojnë jashtë Shqipërisë, në Itali, në Greqi e gjetkë, nuk e dinë, por quhen Arbër..."
(Pershtatur në gjuhën e sotme shqipe).
B. TRANSLATION:
Albania is the place where Albanians live. Albanians are among the oldest peoples of Europe. It seems that they were the first to move from Asia and settle in Europe, bringing with them the knowledge of building houses as well as skill in plowing the soil, planting and harvesting. The peoples that existed before them in Europe were wild and lived in the woods and in caves, eating wild fruits and meat from the hunt.
So our ancestors were called Arben, a word that we, the Tosks, by changing the n into an r, coined Arber, used as such to this date. The ancient nation called itself Arber or Arban, which meant people who worked the fields. The word was later changed to Alban by the Romans, who called the land Albania, as is it called today by Europeans. The Greeks called us Arvanit, by changing the letter l into an r and from this Greek word the Turks created Arnaut, which they still use today. The word Shqiptar and Shqipëri are Albanian words that come from the blessed bird our ancestors prayed to and they used its face (image) in their flag. The word must not be too old since our brethren in the diaspora, Italy, Greece and other places are not aware of the word and still call it Arber. (Translated by I. Hajrizi )
II. GRAMMAR
GERUND
The Albanian Gerund is not declinable and denotes an action that accompanies the action of the main verb. For example:
Ai na u afrua duke buzëqeshur .
He approached us smiling.
Ata jetonin nëpër pyje, duke ngrënë fruta të egra.
They lived in the woods, eating wild fruits.
The gerund in Albanian can be in the active or inactive voice. For example:
Active voice - vesh - duke veshur (to dress - dressing)
Nonactive voice - vishem - duke u veshur (to dress oneself - being dressed)
The Gerund is formed by adding the particle duke to the participle of the verb: duke + mësuar (mësoj) - duke mësuar, punoj (punuar) - duke punuar , këndoj (kënduar) - duke kënduar, merrem (marrë) - duke u marrë etc.
Here are more examples:
Active voice
fshij duke fshirë (to sweep, to wipe)
vesh duke veshur (to dress up)
laj duke larë (to wash)
takoj duke takuar (to meet)
quaj duke quajtur (to call)
kthej duke kthyer (to turn)
afroj duke afruar (to approach)
Inactive voice
fshihem duke u fshirë (to wipe one's self)
quhem duke u quajtur (to call one's self)
vishem duke u veshur (to dress one's self)
lahem duke u larë (to wash one's self)
kthehem duke u kthyer (to turn one's self)
VOCABULARY
vijoj - to follow
sjell - to bring
që vijon - following
copë-a - excerpt
në mënyrë që - in order that, so that
provoj - to try
aftësi-a - ability
me ndihmën - with the help
rilindas-i - representative of the Albanian Renaissance
i(e) shquar - prominent
i thonë - is called
i(e) vjetër - old
komb-i - nation
duket - seemed
erdhën - came
më parë - before
mesi - middle, midst
prunë - they brought
dije - knowledge
bëj shtëpi - to build houses
mur-i - wall
dituri-a - knowledge, skill
të lëruarit - the plowing
të mbjellit - the planting, the sowing
të korrurit - harvesting, the harvest
i(e) egër (pl. të egjër) - wild
shpellë-a - cave
ushqehem - to eat (lit. to feed one's self)
pemë të egëra - wild fruits
mish-i - meat
gjah-u - hunting
prindërit e vjetër - old parents
toskë-a - Tosk
gegë-a - Geg
kthej - to change
sikundër - as it is
grek-u - Greek
i pastajmë - subsequent
bëj - to make
i bekuar - blessed
Hy-u - God
fytyrë - face, image
falem - to pray
flamur-i - flag
në krye - in the beginning, at first
i përgjithshëm - general
vëllezërit tanë - our brethren
jashtë - outside (the country)
Content Back Next
